Obeziteti dhe risku për kancer janë tematika mjaft delikate që ndoshta ju ka qëlluar t’i hasni në shumë shkrime online. Por, a është obeziteti një sëmundje? Në vitet që po jetojmë tema e mbipeshës/obezitetit është mjaft e ndjeshme dhe reale. Obeziteti konsiderohet si një gjëndje ku personi ka një sasi dhe/ose shpërndarje të tepërt të dhjamit në trup. Krahasuar me personat me një peshë të shëndetshme, ata që janë mbipeshë ose obez paraqiten me risk më të lartë për një seri sëmundjesh si diabeti, hipertensioni, sëmundje kardiovaskulare dhe të paktën 13 lloje kanceri.

Për të përcaktuar nëse dikush është obez, studiuesit përdorin atë që njihet si indeksi i masës trupore (BMI). BMI llogaritet duke përdorur peshën e personit (në kg) dhe gjatësinë e tij (në metra) dhe shprehet në kg/m². Ajo siguron një matje më të saktë të obezitetit sesa pesha e vetme dhe për shumicën e personave është një indikator i mirë (ndonëse jo perfekt) i dhjamit trupor.

Çfarë thonë studimet për lidhjen obezitetit dhe riskut për kancer?

Pothuajse të gjitha evidencat sugjerojnë një lidhje mes obezitetit dhe riskut për kancer. Tabela e mëposhtme tregon riskun e raportuar nga studimet e kryera.

Sa raste me kancer mund të vijnë nga obeziteti?

Një studim në Sh.B.A. vlerësoi se çdo vit mes 2011 – 2015 mes personave nga 30 vjeç e sipër, rreth 37.670 raste të reja me kancer në burra (4.7%) dhe 74.690 raste të reja tek gratë (9.6%) vinin si rrjedhojë e teprisë së peshës trupore (mbipeshë, obezitet ose obezitet i rëndë). Përqindja e rasteve që lidhej me tepricën e peshës trupore varionte gjerësisht mes llojeve të ndryshmë të kancerit: 51% tek kanceri i mëlçisë dhe kancer urotelial, 49.2% për kancer endometrial tek gratë, 30.6% për adenokarcinomë ezofageale tek burrat.

Në një studim u pa se për vitin 2012 teprica e peshës trupore ishte prezente në afërsisht 3.9% të të gjithë personave të diagnostikuar me kancer (544.300 raste). Ndër to 368.500 raste ishin gra dhe 175 800 raste ishin burra. Përqindja e kancerit të korreluar me mbipeshën varionte nga 1% tek vëndet e pazhvilluara dhe 7-8% tek disa vënde në zhvillim në perëndim, Lindjen e Mesme dhe në vëndet e Afrikës së Veriut.

A ndikon humbja e peshës në uljen e riskut për kancer?

Disa studime kanë treguar se humbja e peshës së tepërt mund të reduktojë rrezikun e disa llojeve të kancerit, si kanceri i gjirit, i endometrit, i kolonit dhe i prostatës. Por, është e rëndësishme të mos harrohet që studimet tregojnë vetëm një lidhje të mundshme dhe jo një shkakësi të drejtpërdrejtë mes obezitetit dhe kancerit.

Një studim follow-up mbi peshën dhe kancerin e gjirit nga Women’s Health Initiative zbuloi se te gratë të cilat ishin mbipeshë ose obeze në fillim të studimit, ndryshimet në peshë (qoftë shtimi ose humbja) nuk lidheshin me riskun për kancer gjiri gjatë ndjekjes në vazhdimësi. Megjithatë, në një studim që grumbulloi të dhënat e marra prej 10 studimeve kohort, humbja e konsiderueshme e peshës lidhej me një risk të ulët për kancer gjiri mes femrave mbi moshën 50 vjeçare.

Ka shtim të të dhënave se humbja e peshës mund të zvogëlojë riskun për disa lloje kanceri si ai i gjirit (tek femrat post-menopauzante) dhe ai i endometrit. Ndonëse kemi ende shumë për të mësuar mbi lidhjen mes humbjes së peshës dhe riskut për kancer, njerëzit që janë mbipeshë ose obezë duhet të nxiten dhe mbështeten për të humbur disa kg. Kjo sepse përveç probabilitetit për një reduktim të riskut për kancer, mund të kenë edhe benefite të tjera shëndetësore si zvogëlimi i riskut për probleme kardio-vaskulare dhe diabet.