Çfarë po zbulojnë studimet për kancerin e gjirit pas lindjes?
Kanceri i gjirit i diagnostikuar brenda disa viteve pas një shtatzënie mund të sillet më agresivisht dhe të ketë një ecuri më të keqe. Studimet e reja po zbulojnë pse ndodh kjo, si mund të parandalohet ose të trajtohet më mirë.
Pse kanceri i gjirit pas lindjes është ndryshe?
Kur kanceri i gjirit shfaqet brenda pesë deri në dhjetë viteve pas lindjes, rreziku për zhvillim metastazash dhe vdekje është dy deri në tre herë më i lartë krahasuar me gratë që nuk kanë lindur kohët e fundit.
Ky fenomen quhet kancer i gjirit pas lindjes (postpartum breast cancer – PPBC) dhe po njihet gjithnjë e më shumë si një nëntip më vete i kancerit të gjirit.
Çfarë ndodh në trup pas lindjes
Gjatë shtatzënisë, qelizat e gjirit shumëfishohen për të prodhuar qumësht. Pas ndalimit të gjidhënies, gjiri kalon në një proces të quajtur involucion, ku këto qeliza vdesin dhe indi i gjirit kthehet në gjendjen e mëparshme. Ky proces, që ngjan me shërimin e një plage, përfshin inflamacion, rigjenerim indesh dhe depërtim të qelizave imune.
Në këtë mjedis inflamator, disa qeliza të dëmtuara ose me mutacione mund të “shpëtojnë” nga kontrolli imunitar dhe të fitojnë veti më agresive.
Ndërsa në planin afatgjatë shtatzënia dhe gjidhënia reduktojnë rrezikun e përgjithshëm për kancer gjiri, në 10 vitet e para pas lindjes ekziston një rritje e përkohshme e rrezikut, që mendohet të lidhet me ndryshimet hormonale dhe me procesin e involucionit. Studimet tregojnë se gjidhënia më e gjatë se 12 muaj ndihmon qelizat e gjirit të diferencohen plotësisht dhe mund të zvogëlojë mundësinë e zhvillimit të formave agresive të kancerit të gjirit.
Pse ky kancer sillet më agresivisht?
Gjiri pas lindjes kalon në një fazë imunosupresive: nivelet e larta të citokinave si IL-10 dhe TGF-β mund të frenojnë qelizat mbrojtëse (CD8+) dhe të lejojnë rritjen e qelizave tumorale.
Në të njëjtën kohë, indi i gjirit rigjenerohet: struktura e kolagjenit bëhet më e fortë dhe më e dendur, njësoj si kur një plagë mbyllet dhe krijon ind të ri. Por kjo dendësi e re mund t’u krijojë “shtigje” qelizave kancerogjene për t’u përhapur më lehtë në indet përreth.
Pra ndodhin tre procese paralelisht:
- inflamacion i zgjatur
- rigjenerim i indit
- imunosupresion i përkohshëm
Këto tre mekanizma së bashku mund ta bëjnë kancerin e gjirit pas lindjes më agresiv dhe më të prirur për t’u përhapur.
Si mund ta parandalojmë kancerin e gjirit pas lindjes
Një nga zbulimet më interesante të viteve të fundit është se mund të ekzistojë një mënyrë e thjeshtë për të ulur inflamacionin në gji dhe për të reduktuar rrezikun e kancerit të gjirit pas lindjes. Studimet eksperimentale kanë treguar se barnat anti-inflamatore jo-steroide (NSAID), si ibuprofeni, mund të zbusin ndryshimet që ndodhin në gji gjatë periudhës së ndalimit të gjidhënies dhe të parandalojnë zhvillimin e formave agresive të kancerit.
Ideja është e qartë: nëse mund të bllokohen disa nga efektet e procesit të involucionit, ndoshta mund të parandalohet shfaqja e kancerit të gjirit, ose, në rast se ndodh, të mos arrijë kurrë të bëhet metastatik.
Nga laboratorët te pacientet
Kjo qasje tashmë po përgatitet për t’u testuar edhe tek njerëzit. Studiuesit po planifikojnë një studim klinik ku do të administrohen doza të vogla të ibuprofenit gjatë dhe menjëherë pas periudhës së gjidhënies, për të parë nëse trajtimi është i sigurt dhe nëse ul inflamacionin në gji.
Nëse rezultatet e para do të jenë të favorshme, hapi i ardhshëm do të jetë një studim më i gjerë, për të kuptuar nëse ky trajtim mund të ndikojë në uljen e rasteve të kancerit të gjirit dhe në përmirësimin e rezultateve afatgjata.
Drejt trajtimeve më të personalizuara
Aktualisht, nuk ekzistojnë udhëzime specifike për trajtimin e kancerit të gjirit pas lindjes. Pacientet trajtohen sipas protokolleve standarde për gratë e reja, por njohja më e mirë e biologjisë unike të këtij kanceri mund të çojë në trajtime të personalizuara, që synojnë molekula të caktuara që e bëjnë këtë lloj tumori më agresiv.
Në të njëjtën kohë, po punohet për të identifikuar gratë që janë më të rrezikuara, për shembull ato që mbartin mutacione në gjenet BRCA1 ose BRCA2, apo ato që kanë pasur lindje të shumta ose lindjen e parë në moshë më të vonë.
Një temë që po fiton rëndësi
Vetëm pak vite më parë, ideja se periudha pas lindjes mund të lidhej me forma më agresive të kancerit të gjirit dukej e pabesueshme. Tani, kjo lidhje po njihet gjithnjë e më shumë si një realitet biologjik që kërkon vëmendje të veçantë.
Pranimi se kanceri i gjirit pas lindjes është një nëntip i veçantë, që kërkon parandalim dhe trajtim të përshtatur, përbën një hap të madh përpara në kujdesin ndaj grave të reja.
MEDLINK 
Lini një koment